Het Sound Matters label
275.000 Nederlandse jongeren hebben gehoorschade. Ieder jaar komen er 20.000 bij.
En een belangrijk deel van de schade ontstaat in het uitgaansleven.
Het Sound Matters label wil dit voorkomen. Horeca ondernemers kunnen er vrijwillig aan meedoen. Het principe is heel eenvoudig:
Uitgaan doe je voor de gezelligheid. Dus wil je lekkere muziek,
met een volume waarbij je nog kunt praten.
Maar als ondernemer wil je geen futloze avonden: Muziek is belangrijk voor de ‘vibe’ in jouw zaak.
Dat hangt echter niet alléén van het volume af. Onze tips helpen je met goed en slim geluid. Waardoor het volume een stuk lager kan blijven zonder impact te verliezen.
Tijd voor verandering
Het Sound Matters label is geen wet- of regelgeving. Voor volume in de horeca heeft Nederland dat op dit moment ook niet. Maar er moet wél iets gebeuren; Het kan niet waar zijn dat gezellig uitgaan er juist voor zorgt dat duizenden mensen in een sociaal isolement terecht komen.
Want dat is wat gehoorschade met je doet.
Daarom doet Sound Matters een beroep op de empathie van Horeca ondernemers. De meesten hebben al een passie voor goede muziek. Dus waarom niet eens even stilstaan bij de 'sound' in jouw zaak?
Hoe het werkt
> Lees onze tips over volume en geluidskwaliteit in het uitgaansleven.
> Als je het ziet zitten, gebruik dan deze suggesties in je eigen zaak
> Print het Sound Matters label en hang het zichtbaar op *)
Tips voor volume en geluidskwaliteit
*) Hopelijk wil jij bijdragen aan een veiliger en socialer uitgaansleven. En ook de 'olievlek-werking' ondersteunen: Breng het idee onder de aandacht van je klanten, collega’s, concurrenten, de Gemeente. Of leg het bij je franchise- / koepelorganisatie. Het label kun je kopieren van deze site.
Het Sound Matters label
Wat houdt het Sound Matters label in?
1) Je kiest een muziekvolume waarbij bezoekers nog met elkaar kunnen praten.
Zonder stemverheffing en op een afstand van 1 meter. Het muziekvolume is dan ongeveer 75-80 dB(A). Je hoeft hiervoor niet te meten. Je let gewoon op het gedrag van het publiek.
2) Het maximale volume is 87 dB(A).
Dat is voor enkele uren per week zonder gehoorbescherming nog verantwoord. Als je precies op deze grens wilt gaan zitten gebruik je wél een decibelmeter (LAeq,15min).
3) Als je meedoet, hang dan s.v.p het Sound Matters label zichtbaar op in je zaak.
Het Sound Matters label gaat dus vooral over volumebeheersing. Voor meer impact van je muziek kun je daarnaast aandacht besteden aan de geluidskwaliteit
Goed geluid heeft drie ingredienten
Er wordt vaak gedacht dat een stevig muziekvolume in het uitgaansleven nodig is om de muziek over te laten komen. Meestal bedoelt men eigenlijk dat de muziek duidelijk hoorbaar en sfeerbepalend moet zijn. Dat is iets heel anders dan hard.
Behalve zacht of hard, kan muziek namelijk ook meer of minder transparant zijn. Dat is een andere eigenschap van het geluid. En de belangrijkste bij het bereiken van het gewenste effect. Als muziek transparant is, heb je niet veel volume nodig om je publiek te bereiken.
Je ziet het vaak: De glazen zijn perfect gespoeld en de organisatie achter de bar is top. De zaak wordt duidelijk met veel plezier en passie gerund. Maar de muziek moet veel en veel te hard omdat het geluid ronduit slecht is. In veel ondernemingen is voor dit aspect gewoon weinig aandacht. Of de passie voor muziek heeft zich vertaald in een grote en dure installatie, die zonder veel vakkennis is geplaatst en verkeerd is afgeregeld.
Dat kan echt anders. Op deze website leggen we de principes uit:
Spreiding en klankkleur van het geluid zijn essentieel. Als je daarop let kan het volume een stuk lager blijven. Want de drie aspecten bepalen samen hoe het publiek op de muziek reageert.
Spreiding
Goede spreiding van geluid betekent dat de muziek overal even hard is. En dat is helemaal niet zo vanzelfsprekend; Hieronder zie je het volume-verloop in een ruimte met twee speakers. Vlakbij de speakers is het 107 dB(A) en op afstand 87 dB(A). Dat laatste is een lekker stevig volume voor een avondje stappen. Maar die 107 dB(A) is veel te hard. Dat is zonder gehoorbescherming gewoon niet verantwoord.
En dat weten we ook wel uit de praktijk: midden voor speakers moet je niet zijn.
Je kunt de spreiding verbeteren door het bijplaatsen van speakers. Hieronder zie je dat het volume dan veel gelijkmatiger wordt. In het midden van de zaak helpen meerdere speakers elkaar waardoor het volume per speaker naar beneden kan. En dat niet alleen: de zone met prettig en veilig geluid is nu veel groter geworden. De volume 'op de vloer' is daarbij gelijk gebleven; nog steeds 87 dB(A).
Spreiding is ook goed voor de klank
Rumoerig publiek maakt veel geluid, zo'n 70-90 dB(A). En dat volume passen ze aan op de muziek. Want bij zachte muziek praat niemand zo hard dat de hele zaak het kan volgen. En bij 90 dB(A) moet je keihard in iemands oor gillen om je verstaanbaar te maken.
Een gezellige kroeg is dus een 'Battle of Sounds'. Hoeveel impact de muziek daar heeft, wordt niet bepaald door die paar decibels extra. Als je de muziek harder zet, gaat het publiek ook harder praten. Maar het karakter van de muziek (de klank) maakt wél veel verschil.
Op dit punt moet je iets belangrijks weten over akoestiek:
In een mensenmassa dempen hoge tonen sterk uit. Veel meer dan lage. Dat wordt veroorzaakt door het grote oppervlak aan 'zacht materiaal' (kleding en huid). Op afstand van de speakers is de muziek daardoor niet alleen zachter maar vooral veel doffer. Je kunt dit effect in de praktijk goed horen:
Geluidsopname midden in een druk café ('Ain't Nobody' - Felix Jean ft. Jasmine Thompson)
Dezelfde muziek vlakbij een speaker
Betere spreiding van geluid heeft hierdoor een dubbel effect. Het volume wordt gelijkmatiger. Maar vooral de hoge tonen blijven beter op peil. Dat is goed voor de transparantie en de 'hoorbaarheid' van de muziek.
Vooral als de speakers laag boven de hoofden van het publiek hangen, heb je er om deze reden iedere 3-4 meter (wandlengte) wel een nodig. Dat lijkt overdreven veel. Maar het is echt effectief om de verkleuring (verdoffing) van het geluid tegen te gaan.
In de lege ruimte van je zaak lijkt dat niet nodig. Maar omdat de spraak van bezoekers in een drukke zaak even hard is als de muziek, verdwijnt de muziek dan al snel in het achtergrondgeluid.
Omdat je vooral de hoge tonen wilt ondersteunen hoeven de extra speakers geen dure fullrange te zijn. Ondersteunen van de klankkleur doe je met zg. 'tops' (b.v. kleine 2-weg speakers).
> Meer over spreiding - Tips voor je geluidsinstallatie
Informeer je publiek
In sommige settings (bijvoorbeeld in een jongerencafé of bij live muziek) wil je echt wat meer muziekvolume. Boven ca. 87 dB(A) wordt de veilige verblijftijd echter al snel korter dan een avondje stappen. En een mens is geen decibelmeter. Dus jouw publiek kan dat onmogelijk weten.
Nu zijn er al veel voorlichtingscampagnes over gehoorbescherming. Maar de ontbrekende schakel is dat niemand zegt wanneer die bescherming nodig is. Onze suggestie is dat jij als ondernemer jouw stukje van de verantwoording pakt. En het publiek wijst op de noodzaak. Dat is logisch. Het is een stukje TLC en empathie naar je gasten toe. En het is heel eenvoudig. Je kunt bijvoorbeeld je eigen variant van onderstaande voorbeeld-pamfletten ophangen:
Of je gratis oordopjes aanbiedt kies je natuurlijk zelf. Ideaal zou zijn als het publiek goede oordoppen met muziekfilters draagt. Maar goedkope foamdopjes in grote dispensers zijn niet duur (ca. 30 cent per setje) en het is een mooi begin. Als je onder de 100 dB(A) blijft maak je het daarmee al veilig.
Met jouw PR en framing kan dit zelfs een onderdeel van jouw Horeca-imago zijn.
Klankkleur: meer dan een beetje BASS en TREBLE
In een rumoerig uitgaanspubliek kun je de middenfrequenties het best een beetje terugnemen. Daardoor zitten muziek en spraak elkaar minder in de weg. Dit verlaagt het volume zonder impact te verliezen. Klankkleur nauwkeurig instellen gaat het best met een zg. grafische equalizer.
Of beter nog met een zg. DSP unit. Daarmee kun je niet alleen klankkleur instellen, maar ook hele smalle frequentiebanden wegsnijden (corrigeren van resonanties in de akoestiek of in de luidsprekereigenschappen).
> Tips voor het instellen van klankkleur
> Meer over volume
> Meer over decibels
> Waarom maximaal 86 db(A)?
> Meer over akoestiek